"پیچ تند روابط ریاض - واشنگتن" در قانونی بنام عدالت ضد حامیان تروریسم

آمریکا به سعودی‎ها خیانت خواهد کرد یا حقوق شهروندان فدای سیاست می‎شود؛

چندی پیش،نمایندگان آمریکا با تصویب قانونی زمینه شکایت بازماندگان حادثه 11 سپتامبر را فراهم کردند.

به گزارش خبرنگار سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، چندی پیش نمایندگان کنگره در اقدامی نادر، وتوی رییس جمهور آمریکا را" وتو" کردند. سنا و مجلس نمایندگان آمریکا قانونی بنام عدالت ضد حامیان تروریسم را که زمینه شکایت بازماندگان حادثه 11 سپتامبر از مقامات عربستان به دلیل حمایت از القاعده را فراهم می‎کرد، تصویب کرده بودند که اوباما وتو کرده و حالا این دو مجلس، با رأی بیش از دو سوم بر مصوبه خود تأکید کردند؛ تا وتوی اوباما وتو شود!

  

این موضوعی است که برای اولین بار بین کنگره و کاخ سفید اتفاق می‎افتد. بر اساس گزارش خبرگزاری‎ها سخنگوی  اوباما در واکنشی اقدام کنگره را شرم آور خواند و گفت اگر این مسئله باب شود، ممکن است مقامات و نظامیان آمرکایی در خارج هم مورد تعقیب قرار بگیرند؟!

پیشتر عادل الجبیر وزیر خارجه سعودیها گفته بود ریاض در صورت قانون مذکور سرمایه‎هایش را از آمریکا خارج می کند. گفتنی است طبق گزارشهای منابع تحقیق و تفحق آمریکایی، 15 نفر 19 نفر عامل 11سپتامبر سعودی بودند. اما در واکنش به مصوبه کنگره، رییس جمهور آمریکا گفت: این کار اشتباه بود و برای امنیت ملی پیامدهای سنگینی خواهد داشت.

تلخ‎ترین دوران خوش خدمتی سعودیها به غرب

در همین ارتباط، روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال نوشت: با وجود تصویب قانون عدالت علیه حامیان تروریسم (جاستا) پیش بینی می شود که عربستان سعودی از اعمال هرگونه تغییر ناگهانی در سیاست سرمایه گذاری خود در آمریکا ناتوان باشد. 

 وال استریت ژورنال در گزارش خود آورده است، قانون جاستا احتمالا زمینه را برای بلوکه کردن دارایی‎ها و سرمایه‎های عربستان در آمریکا فراهم خواهد کرد. در چنین شرایطی، با توجه به افزایش تیرگی روابط این دو متحد عربی و غربی، شاید سعودی ها دارایی ها خود را بفروشند یا به دیگری واگذار کنند. همچنان که احتمال دارد  وابستگی ریال سعودی به دلار را برای رهاندن خود از نوسانات سیاست پولی آمریکا مورد بازنگری قرار دهند.

این نشریه آمریکایی افزود: اگر عربستان در رابطۀ پولی خود با آمریکا بازنگری کند، خطرات بزرگی پیش خواهد آمد؛ زیرا این امر تأثیر خود را در ارزش سرمایه های عربستان خواهد گذاشت. خطرات ناشی از بی‎ثباتی ارز خصوصا افزایش نرخ واردات نیز بیشتر خواهد شد.

وال استریت ژورنال، تصویب قانون جاستا را عاملی برای تیره شدن روابط آمریکا و عربستان دانست و نوشت؛ به احتمال قوی عربستان پس از تصویب قانون جاستا در بخشی از روابط خود با آمریکا بازنگری خواهد کرد. برای مثال، شاید عربستان در وابستگی ریال خود به دلار بازنگری کند.

 حتی ممکن است این وابستگی را قطع کند. همچنان که ممکن است در موضوع ثبت شرکت آرامکو در بازار بورس آمریکا بازنگری نماید تا دارایی های خود را از هر گونه پیگرد قضایی مصون نگه دارد. تصمیم عربستان در سال میلادی کنونی برای فروش اسناد مالی چندین میلیارد دلاری خود به سرمایه گذاران بین‎المللی شاید یکی از تأثیرات کنونی تصویب قانون جاستا باشد. مساله دیگر اینکه وام گرفتن نیز برای رژیم سعودی به یک مشکل تبدیل شده است؛ زیرا وام دهندگان می‎ترسند که دادگاه‎های آمریکا حکمی برای بلوکه کردن دارایی‎های عربستان صادر کنند. 

"رضا کلهر" کارشناس مسایل خاورمیانه، پیرامون مصوبه اخیر کنگره و نیز چالشهای پیش روی رژیم سعودی در گفت‎وگو با خبرنگار سیاسی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، اظهار داشت: قانونی که اخیرا در کنگره تصویب شده، تنها در رابطه با عربستان مصداق ندارد. "جاستا" قانونی است که به شهروندان آمریکایی اجازه می‎دهد در صورت آسیب دیدن در حوادث تروریستی از جناج هر دولتی، نسبت به آن اقامه شکایت کنند.

وی تصریح کرد: در واقع مصوبه جدید کنگره، راه را برای بازماندگان حوادث 11 سپتامبر باز کرده تا عربستان را هم، محاکمه کنند. از این جهت سایر کشورهایی که در اقدامات تروریستی دست داشته‎اند، در صورت اجرای این قانون گرفتار خواهند شد که البته از مهمترین این کشورها ،رژیم عربستان سعودی است. چرا که حوادث 11 سپتامبر به لحاظ شمار جان‎باختگان و حجم معادلات سیاسی  ابعاد وسیع‎تری دارد.

این کارشناس مسایل منطقه در خصوص راه‎های احتمالی گریز آل سعود از قانون جاستا ابراز داشت: سعودیها در این زمینه چند گزینه پیش روی خود متصور می‎دانند. تحت فشار قرار دادن اقتصاد آمریکا با بیرون کشیدن سرمایه‎های خود از بانک‎های آمریکایی جز اولین راه‎کار مقامات سعودی خواهد بود. اما باید گفت که این اقدام به راحتی قابل امکان نیست و دولت آمریکا با واکنشی متقابل می‎تواند هم پیمان منطقه‎ای خود را با چالش جدیدتری مواجه کند.

کلهر با اشاره بر اقدامات احتمالی واشنگتن در صورت خروج منابع مالی ریاض از بانک‎های خود می‎افزاید: برای ایالات متحده این امکان وجود خواهد داشت، تا در صورت بروز چنین پیش فرضی، بر سر فروش نفت عربستان موانع بزرگی را ایجاد کند.

وی درباره سایر گزینه‎های محتمل عربستان به جهت فشار مضاعف بر آمریکا گفت: آل سعود این امکان را دارد، در مواردی که با کاخ سفید در منطقه همسویی نشان می‎دهد به مانند حمایت از رژیم اشغالگر قدس؛ کارشکنی‎های مقطعی را صورت دهد. دولت شبه جزیره با اعمال نفوذ در میان اعراب مرتجع منطقه، این قابلیت را دارد تا مواضع تندی نسبت به رژیم صهیونیستی با همدستی دوستان خود اتخاذ کند.

وقتی عربستان در گوشه رینگ جا خشک می‎کند

اما کلهر تقویت گروه‎های تندروی  تروریست را در قاره اروپا و آمریکا از مهمترین اقدامات سعودیها در مواجه با قانون کنگره آمریکا برشمرد و تأکید کرد: عربستان این توانایی را داردتا به سرعت موج اقدامات تروریستی در اروپا را به آمریکا منتقل کند که این شهروندان آمریکایی را با بزرگترین بحران امنیتی در طول جند دهه اخیر مواجه خواهد ساخت.

کارشناس مسایل منطقه در پایان خاطر نشان کرد: مجموعه این عوامل که بدان اشاره شد، با محدودیتهایی همراه است. بدین معنی که اینگونه  هم نیست که عربستان در مقابل آمریکا دست بالا داشته باشد، بلکه عربستان در نقطه ضعف و ذلت قرار داشته و معتقدم این مصوبه بزودی  نظام پادشاهی عربستان را به گوشه رینگ هدایت  در عالم سیاست خواهد کرد.

"جاستا"، ثروت عربستان در آمریکا را افشا کرد

در روزهای گذشته، شبکه سی ان ان آمریکا، مبالغی را که نشانگر بخشی از روابط مالی ریاض و واشنگتن است منتشر کرد. گزارش وزارت خزانه داری آمریکا که بر اساس قانون «حق دستیابی به اطلاعات» منتشر شده، حاکیست عربستان مالک اوراق قرضه خزانه داری آمریکا به ارزش 116.8 میلیارد دلار است.

شرکت نفتی آرامکو کل تصفیه خانۀ «بورت آرثر» را که بزرگ ترین تصفیه خانه آمریکاست در اختیار دارد، به علاوه 26 سکوی توزیع «شل» برای توزیع نفت و گازوئیل در ایالت تگزاس که در اختیار سعودی هاست.

سی ان ان به نقل از صندوق سرمایه‎گذاری های عمومی عربستان اعلام کرد که این کشور بزرگ ترین شریک تجاری آمریکا در خاورمیانه است و میزان مبادلات بین دو کشور به 62 میلیارد دلار در سال می رسد.

طرح تحول اقتصادی عربستان موسوم به «چشم انداز 2030 عربستان» شامل دهها طرح عظیم است که شرکت های آمریکایی می توانند در آن ها مشارکت کنند.

طرح مشترک «صداره» بین شرکت سعودی آرامکو شرکت آمریکایی داو کیمیکال، بزرگ‎ترین مجتمع پتروشیمی جهان با سرمایه‎گذاری 20 میلیارد دلار است.

طرح مشترکی در زمینۀ تجارت آلومینیوم بین شرکت معدنی عربستان سعودی و شرکت الکوا در آمریکا هم وجود دارد که با سرمایه‎گذاری 10.8 میلیارد دلار و به منظور ساخت بزرگ ترین مجتمع جهانی تولید آلومینیوم راه اندازی شده است.

ریاض - واشنگتن در پیچ تند روابط، کدامیک سر به سلامت می‎برد؟!

همانطور که اشاره شد، کنگره آمریکا چهارشنبه گذشته حق نقض وتو را که باراک اوباما جمعه دو هفته قبل علیه قانون ضد سعودی به کار گرفته بود باطل کرد. بر اساس این قانون، خانواده های قربانیان 11 سپتامبر می‎توانند از کشورهایی که مهاجمان به آنها منتسب هستند درخواست غرامت نمایند.

عربستان ضمن نپذیرفتن مسئولیت این حملات به علت مشارکت تعدادی از شهروندانش، تهدید کرده است که در صورت اجرایی شدن این قانون ذخایر مالی و سرمایه گذاری های میلیارد دلاری خود را در آمریکا لغو خواهد کرد.

نکته‎ای که در میان بسیار حایز اهمیت است، نظام سلطه در نقشه‎ای از پیش طراحی شده با مشارکت ایادی منطقه‎ای خود، در  سپتامبر سال 2001 مصادف با شهریور 1380 دست به  یک رشته اقدامات به اصطلاح تروریستی در خاک آمریکا زدند. تحرکات بحث برانگیزی که پس از مدت کوتاهی از حوادث تروریستی 11 سپتامبر، امروز به ضیافت 11 سپتامبر برای کارخانجات مهمات سازی غرب شده است. "فروش و انتقال سلاح به خاورمیانه با سود سرشار و لشکرکشی نیروهای فرامنطقه‎ای به بهانه مبارزه با تروریسم و نیز صدور دموکراسی و حقوق بشر". 

 در شرایط کنونی منطقه بر هیچ یک از ناظران سیسای و افکار مردم جهان پوشیده نیست که آمریکا و غرب  تنها برای بوجود آرودن یم بحران طولانی مدت نمایش اا سپتامبر را به پرده اکران در آوردند.

اکنون عیار مدعیان متظاهر به حقوق بشر و همچنین حقوق شهروندی در بوته آزمونی دشوار قرار گرفته است. باید دید آیا اربابان آمریکایی  در عمل، حقوق شهروندان خود را فدای سیاست ورزی خواهند کرد، یا بر نوکران جیره خوار خود خیانت کرده و آنها ر ا پای میز محاکمه می‎کشانند.

گزارش از محمدرضاشجاعیان